پیامبران و جانشینان آن‌ها استراتژی تغییر و انقلاب اصلاح‌گرایانه را در تمام ابعاد فرهنگی (نشر دعوت) و تربیتی (تزکیه نفس) و اجتماعی (ایجاد جامعه‌ی ایمانی) رهبری می‌کردند.
ائمه اطهار علیهم السلام با تمام امکانات و قدرتی که در اختیار داشتند کمر به اصلاح می‌بستند و نیروی سیاسی فعالی را در جامعه پدید می‌آوردند. آنان از راه رهبری مستقیم مؤمنان گزیده از پیروانشان، به این هدف نایل می‌آمدند.
امام حسن عسکری علیه السلام در طی سال‌هایی که پیشوایی مسلمانان را بر عهده داشت، اقدام به اداره‌ی شیعیان کرد. شیعه‌ای که در روزگار امام کاظم (ع) تبدیل به وزنه‌ی سیاسی بزرگی شده بود و در دوران پس از ولایتعهدی امام رضا (ع) تا پس از غیبت امام زمان (عج) شیعیان را به عنوان یک قدرت سیاسی به رسمیت می‌شناختند.
از آنجا که امام حسن عسکری (ع) برای غیبت کبری زمینه‌سازی می‌کرد و یکی از ویژگی‌های عصر غیبت تقیّه است، زندگی ایشان بیش از دیگر امامان به شدیدترین حالات پنهان‌کاری متمایز شده بود. حضرت از شیوه‌ی پنهان‌کاری در سطح عالی برای رساندن نامه‌هایش از خانه‌ای به خانه‌ای دیگر و از شهری به شهری دیگر استفاده می‌کرد. تقیّه‌ی شدید از ویژگی‌های متمایز حضرت در نشر دعوت بود.
در زمان ایشان حتی شیوه‌ی سخن گفتن با اشاره و رمز در محافل شیعه بسی شایع بوده است.
اهل‌بیت نبوت (ع) در راه تحکیم شالوده‌های دین و نشر ارزش‌های توحید چه رنج‌ها که متحمل نشدند، چه خون‌ها که از آنان نریختند و چه حرمت‌ها که ندریدند. به راستی محنت اولیای خدا در طول اعصار چه بی‌شمار بوده و پایگاه و پاداش آنان در پیشگاه پروردگار چه بزرگ است.
امام حسن عسکری (ع) بیشتر مدت رهبری خویش را در دشواری و سختی گذراند. این امام بزرگوار در حالی که هنوز از عمر مبارکش ۲۸ سال نگذشته بود از دنیا رخت بربست و در طول این سال‌ها با انواع محنت‌ها دست و پنجه نرم کرد. از عهد متوکل عباسی ستم‌کار و فرومایه که مزار ابی‌عبدالله (ع) را ویران کرد، تا دوران مستعین که با اهل‌بیت (ع) دشمنی سرسختی داشت و همچنین معتز عباسی که کوشید امام را در بند کند، بالاخره معتمد عباسی پس از آزار و اذیت فراوان، امام را حبس کرد و در نهایت با زهر که یکی از مشهورترین ابزار ترور در نزد زمام‌داران آن عهد بود، حضرت را به شهادت رساند.
برگرفته از کتاب: هدایتگران راه نور – زندگینامه چهارده معصوم (ع)
به قلم: آیت الله العظمی سید محمدتقی مدرسی
ترجمه: محمدصادق شریعت
